Vấn đề di cư: Uỷ ban châu Âu đề xuất cách tiếp cận mới của EU về công tác hồi hương

Hiện nay, tỷ lệ hồi hương trên toàn EU chỉ vào khoảng 20%. Nhiều trường hợp mặc dù bị yêu cầu rời khỏi một quốc gia EU nhưng vẫn lẩn tránh các cơ quan chức năng của nước sở tại. Ủy ban châu Âu vừa đề xuất thiết lập một hệ thống hồi hương chung của EU nhằm hỗ trợ các quốc gia thành viên tăng tỷ lệ hồi hương đồng thời tôn trọng đầy đủ các quyền cơ bản của công dân. Hệ thống này sẽ bổ sung cho Hiệp ước về Di cư và Tị nạn của EU, dự kiến có hiệu lực vào giữa năm 2026, qua đó đẩy nhanh và nâng cao hiệu quả xử lý đơn xin tị nạn.

Các quy định chung mới bao gồm:

• Thủ tục thống nhất để ban hành quyết định hồi hương và kèm theo đó là Lệnh Hồi hương châu Âu (European Return Order) được phát hành song song với quyết định hồi hương ở cấp quốc gia.
• Công nhận lẫn nhau các quyết định hồi hương, cho phép các nước EU thi hành quyết định do nước EU khác ban hành mà không phải khởi động lại một quy trình mới.
• Quy định rõ ràng về hồi hương cưỡng chế, đồng thời khuyến khích trường hợp tự nguyện rời đi.
• Tăng cường nghĩa vụ hợp tác của công dân thuộc diện hồi hương với cơ quan chức năng xuyên suốt quy trình, như xác minh danh tính và không rời khỏi lãnh thổ trong thời gian làm thủ tục.
• Cơ chế bảo đảm mạnh mẽ trong toàn bộ quá trình để bảo đảm tôn trọng đầy đủ các chuẩn mực về quyền con người theo pháp luật quốc tế và các quyền cơ bản.
• Củng cố các quy tắc nhằm ngăn chặn việc di chuyển trái phép và giúp các nước EU xác định vị trí người thuộc diện hồi hương hiệu quả hơn, với khả năng yêu cầu báo cáo định kỳ hoặc lưu trú tại địa điểm do cơ quan quốc gia chỉ định.
• Quy định riêng cho các trường hợp rủi ro an ninh: các nước EU sẽ sớm đánh giá liệu một người có gây rủi ro an ninh hay không; nếu có, sẽ áp dụng quy tắc nghiêm ngặt, bao gồm bắt buộc hồi hương cưỡng chế.
• Bảo đảm rằng mỗi quyết định hồi hương đều được theo sau bằng yêu cầu tiếp nhận trở lại gửi tới quốc gia xuất xứ.
• “Trung tâm hồi hương” (return hubs): quy định mới cho phép về mặt pháp lý để một nước EU ký thỏa thuận hoặc dàn xếp về công tác hồi hương với nước thứ ba, với điều kiện tôn trọng các chuẩn mực và nguyên tắc quyền con người quốc tế phù hợp với luật pháp quốc tế.

Đề xuất về thủ tục mới quản lý công tác hồi hương này đã được Chủ tịch Ursula von der Leyen nêu trong định hướng chính trị, và Hội đồng châu Âu đã kêu gọi vào tháng 10/2024.

Biên dịch: Nguyễn Minh Đức

Nguồn tin: Tải tại đây!